به گزارش پیک نکا، به نقل از پایگاه خبری تحلیلی بلاغ، کانون‌های فرهنگی هنری مساجد یکی از مهم‌ترین نهادهای فرهنگی کشور محسوب می‌شوند که با هدف تقویت بنیان‌های دینی، اجتماعی و فرهنگی در بطن مساجد شکل گرفته‌اند. این کانون‌ها از زمان تأسیس خود تاکنون، به‌عنوان بازوان توانمند در عرصه ترویج فرهنگ اسلامی و فعالیت‌های هنری و اجتماعی عمل کرده‌اند.
به مناسبت سالروز تأسیس این نهاد ارزشمند، گفتگویی با حجت‌الاسلام حسن صادقی رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد مازندران و دو کارشناس فرهنگی، محمدرضا صادقی، پژوهشگر حوزه فرهنگ و دین، و مریم حسنی، کارشناس حوزه فرهنگ، انجام داده‌ایم تا ابعاد مختلف فعالیت کانون‌های فرهنگی هنری مساجد و تأثیرات آن‌ها را بر جامعه بررسی کنیم.
نقش محوری مساجد در صدر اسلام
حجت‌الاسلام حسن صادقی رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد مازندران به‌مناسبت ۱۸ اسفند، سی‌و‌دومین سالروز تأسیس کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ»، با تأکید بر اهمیت جایگاه مساجد در اسلام، اظهار کرد: مسجد نه‌تنها محلی برای عبادت، بلکه کانونی برای همبستگی اجتماعی، آموزش، حل اختلافات و تقویت پیوندهای مردمی است.
وی افزود: اولین خانه‌ای که در عالم بنا شد، خانه‌ای برای مردم بود و کعبه به عنوان محل عبادت، نمادی از نقش اجتماعی مساجد است.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد مازندران با اشاره به نخستین اقدامات پیامبر اسلام (ص) در مدینه گفت: پس از هجرت، پیامبر (ص) نخستین اقدامی که انجام دادند، ساخت مسجد بود، این مسئله نشان می‌دهد که مسجد، سنگ بنای جامعه اسلامی است و باید کارکردهای مختلف آن را احیا کنیم.
.jpg)
صادقی به نقش مسجدالنبی در صدر اسلام اشاره و بیان کرد: ستون‌های مسجدالنبی هرکدام نامی داشتند که نشان‌دهنده کارکردهای مختلف آن بود؛ در کنار یکی از این ستون‌ها پیامبر (ص) با سران قبایل دیدار می‌کردند، در کنار ستونی دیگر مسائل حکومتی مطرح می‌شد و در جایی دیگر، منبر پیامبر قرار داشت، حتی در مسجد کوفه، دکه‌القضاء محل قضاوت امیرالمؤمنین (ع) بود. این نشان می‌دهد که مسجد تنها برای نماز نیست، بلکه مرکزی برای اداره جامعه است.
امام جماعت، پیش‌نماز نیست؛ راهبر فکری جامعه است
وی با تأکید بر جایگاه امام جماعت در مسجد گفت: امام جماعت تنها پیش‌نماز نیست، بلکه هدایتگر فکری و فرهنگی جامعه پیرامونی مسجد است، ممکن است مسجدی ۵۰ یا ۵۰۰ نمازگزار داشته باشد، اما جمعیت اطراف آن مسجد، چندین هزار نفر باشند. امام جماعت باید پاسخگوی نیازهای فکری و معنوی این جمعیت باشد و ارتباط مؤثری با آنان برقرار کند.
وی با بیان اینکه مسجد یک نهاد اجتماعی و مردمی است، ادامه داد: مسجد ملک طِلق فرد خاصی نیست حتی اگر کسی مسجدی را با سرمایه شخصی خود ساخته باشد، پس از وقف، دیگر مالک آن محسوب نمی‌شود مسجد باید در اختیار همه مردم باشد و هیچ فردی نباید مانع فعالیت‌های آن شود.
لزوم احیای کارکردهای مساجد در جامعه
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد مازندران با اشاره به برنامه‌های این نهاد برای تقویت نقش مساجد در جامعه گفت: تمام تلاش ما در استان مازندران، با هدایت نماینده ولی‌فقیه در استان، این است که کارکردهای مساجد را احیا کنیم، مساجد نباید تنها در ساعات محدود باز باشند، بلکه باید مرکزی برای فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و سیاسی باشند.
صادقی با اشاره به اینکه نماز تنها به معنای خواندن آن نیست، بلکه اقامه نماز اهمیت دارد، ادامه داد: اقامه نماز یعنی گسترش سبک زندگی اسلامی در تمامی شئون زندگی، از خانواده و بازار گرفته تا تعاملات اجتماعی و اخلاقی.
مسجد، مرکز وحدت و پایگاه اجتماعی
وی مساجد را محور وحدت و همدلی در جامعه دانست و بیان کرد: در طول هفته، نمازگزاران در مسجد گرد هم می‌آیند و در پایان هفته، همه در نماز جمعه به عنوان قلب فرهنگی شهر جمع می‌شوند، این نشان‌دهنده نقش بی‌بدیل مساجد در همگرایی اجتماعی است.
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد مازندران با اشاره به فعالیت‌های مختلفی که می‌توان در مساجد انجام داد، اظهار کرد: مساجد باید کانون تعلیم و تربیت باشند. در برخی مساجد، سخنرانی‌های مذهبی و جلسات تفسیر قرآن کم‌رنگ شده است، در کنار عزاداری و روضه، باید جلسات علمی، کرسی‌های تلاوت و بیان معارف اهل‌بیت (ع) نیز برگزار شود.
.jpg)
تفاهم‌نامه‌های همکاری مساجد با دستگاه‌های اجرایی
صادقی با اشاره به تعامل این نهاد با دیگر ارگان‌ها افزود: در حال حاضر، تفاهم‌نامه‌هایی با دادگستری استان جهت استقرار «صلح‌یاران» و «حقوق‌یاران» در مساجد امضا شده است تا در حل اختلافات و ارائه مشاوره‌های حقوقی به مردم کمک کنند همچنین همکاری‌هایی با دستگاه‌های بهداشت و درمان برای برگزاری میز خدمت و ویزیت رایگان در مساجد داریم.
وی همچنین بر لزوم حضور فعال بسیج در مساجد تأکید کرد و گفت: مسجد پایگاه نظامی نیز هست، بسیج و نیروهای جهادی که در مساجد مستقر هستند، نقش مهمی در دفاع از ارزش‌ها و کمک به نیازمندان دارند.
دعوت به مشارکت همگانی در تقویت مساجد
رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد مازندران ضمن قدردانی از ائمه جماعات، هیئت‌امنا و نمازگزاران، خواستار توجه بیشتر مردم به مساجد شد و گفت: احیای مسجد تنها به ساختمان آن نیست، بلکه به حضور گرم مردم و نمازگزاران بستگی دارد، مسجد باید مانند صدر اسلام، مرکزی برای هماهنگی، وحدت، انسجام و خدمت‌رسانی باشد.
وی با اشاره به فعالیت بیش از ۴ هزار مسجد در استان مازندران تأکید کرد: هر مسجد، یک ستاره درخشان در محله خود است و باید با مدیریت صحیح، به مرکزی برای تعالی معنوی و اجتماعی مردم تبدیل شود.
کانون‌های فرهنگی هنری؛ بستری برای رشد استعدادها
در ادامه، مریم حسنی، کارشناس حوزه فرهنگ نیز در گفتگو با خبرنگار ما به جنبه‌های هنری فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی هنری مساجد اشاره کرد و گفت: هنر، یکی از ابزارهای مؤثر در انتقال مفاهیم فرهنگی و دینی است.
وی با اشاره به اینکه کانون‌های فرهنگی هنری مساجد با ایجاد فرصت‌های مناسب برای نوجوانان و جوانان، زمینه رشد استعدادهای هنری آنان را فراهم می‌کنند، ادامه داد: در این مراکز، رشته‌های مختلفی از جمله تئاتر، خوشنویسی، نقاشی، فیلم‌سازی، سرود و موسیقی سنتی اسلامی آموزش داده می‌شود که همگی در راستای تقویت هویت دینی و ملی جامعه است.
حسنی به نقش این کانون‌ها در تولید محتواهای فرهنگی اشاره و اظهار کرد: تولید نمایش‌های مذهبی، برگزاری جشنواره‌های فرهنگی، تهیه فیلم‌های کوتاه با مفاهیم اخلاقی و برگزاری مسابقات قرآنی از جمله فعالیت‌های برجسته‌ای است که در این مراکز انجام می‌شود و این اقدامات، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، نقش مهمی در پرورش استعدادهای جوانان و هدایت آن‌ها به مسیرهای سالم و مفید دارد.
نقش کانون‌های مساجد در کاهش آسیب‌های اجتماعی
این کارشناس حوزه فرهنگ و هنر با اعلام اینکه یکی از مأموریت‌های مهم کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، کمک به کاهش آسیب‌های اجتماعی است، تصریح کرد: این کانون‌ها از طریق برنامه‌های متنوع آموزشی، هنری و فرهنگی، تلاش می‌کنند تا جایگزین مناسبی برای فضاهای ناسالم اجتماعی باشند. با ایجاد محیط‌های سالم و فرهنگی در دل مساجد، بسیاری از نوجوانان و جوانان از آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد، بزهکاری و انحرافات اخلاقی دور می‌مانند.
وی افزود: برنامه‌هایی مانند آموزش مهارت‌های زندگی، مشاوره‌های خانوادگی، جلسات هم‌اندیشی و فعالیت‌های ورزشی، همه در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی و تقویت بنیان‌های اخلاقی جامعه طراحی شده‌اند.
حسنی با بیان اینکه حمایت بیشتر نهادهای فرهنگی و دولتی، جذب مشارکت‌های مردمی و استفاده از ظرفیت‌های خیرین می‌تواند به بهبود شرایط این کانون‌ها کمک کند، خاطرنشان کرد: علاوه بر این، استفاده از فناوری‌های نوین و فضای مجازی، فرصتی برای توسعه فعالیت‌های این مراکز و جذب نسل جوان به فعالیت‌های فرهنگی و هنری است.
نقش مساجد در بستر فرهنگی جامعه
محمدرضا صادقی، پژوهشگر حوزه فرهنگی و دینی نیز در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اهمیت مساجد در تاریخ اسلام، گفت: مساجد از صدر اسلام تاکنون، نه‌تنها مکانی برای عبادت، بلکه مرکزی برای فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بوده‌اند.
وی با اشاره به اینکه این نهاد دینی همواره در مسیر ترویج فرهنگ اسلامی و تربیت نسل‌های متعهد و متخصص نقش‌آفرینی کرده است، تصریح کرد: تأسیس کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، گامی در جهت احیای این کارکرد مهم مساجد و بسترسازی برای توسعه فرهنگی در جامعه بوده است.
صادقی با اعلام اینکه یکی از مهم‌ترین مزایای این کانون‌ها، ایجاد فضایی برای مشارکت جوانان و نوجوانان در فعالیت‌های فرهنگی است، ادامه داد: به دلیل اینکه مساجد، پایگاه‌های مردمی و محلی هستند، این کانون‌ها توانسته‌اند نقش بسزایی در ارتقای فرهنگ عمومی و آگاهی‌بخشی در حوزه‌های مختلف ایفا کنند.
به گزارش بلاغ، کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای تأثیرگذار در عرصه فرهنگ، نقش برجسته‌ای در توسعه فرهنگی جامعه دارند. این مراکز با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مساجد، نه‌تنها در زمینه آموزش و تربیت نسل جوان، بلکه در کاهش آسیب‌های اجتماعی و رشد استعدادهای هنری نیز تأثیرگذار هستند. حمایت از این کانون‌ها و رفع چالش‌های آن‌ها، می‌تواند زمینه‌ساز شکوفایی بیشتر فرهنگ اسلامی-ایرانی در جامعه باشد.
گزارش – یاسر معافی
انتهای خبر/
