به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پیک نکا، به نقل از بلاغ؛ با شتابگیری تحولات فناورانه، نقش نخبگان علمی در تقویت اقتدار علمی ایران و ترسیم آینده فناوری، به یکی از مهمترین مؤلفههای توسعه ملی تبدیل شده است.
فاطمه شکریان عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و محمدحسین ذکریاپور، مخترع، نویسنده، قهرمان ملی، آسیایی و بینالمللی و دانشجوی دکترای علوم کامپیوتر در این گزارش و در گفتگویی، به بررسی آخرین تحولات علمی کشور و بهویژه دستاوردهای اخیر ایران در حوزه فناوری فضایی پرداختند.
ماهوارههای ایرانی؛ چشم دقیق کشاورزی و محیطزیست
فاطمه شکریان عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری از تحول در پایش منابع طبیعی با منظومه ماهوارهای ایران خبر داد و گفت: با این ماهوارهها رصد نقطهبهنقطه زمین با دقت ۵ متر انجام میشود.
وی در گفتگویی با تشریح ظرفیتها و کاربردهای ماهوارههای جدید پرتابشده در کشور، اظهار کرد: در روشهای سنتی پایش و تصویربرداری، پوشش کامل یک منطقه مشخص توسط یک ماهواره واحد ممکن بود ماهها زمان ببرد، اما امروزه با استفاده از منظومههای ماهوارهای و فعالیت همزمان چند ماهواره، این امکان فراهم شده است که یک منطقه وسیع تنها در بازه زمانی یک تا دو روز بهصورت کامل پایش شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به مأموریتهای تعریفشده برای این سه ماهواره افزود: مأموریت اصلی این ماهوارهها در حوزه پایش منابع طبیعی و کشاورزی، مدیریت بحران، بررسی و پایش مسائل زیستمحیطی و رصد تغییرات سرزمین تعریف شده است و دادههای حاصل از آنها میتواند پشتوانه علمی قابل توجهی برای برنامهریزیهای کلان کشور باشد.
شکریان با تأکید بر دقت بالای این ماهوارهها تصریح کرد: قدرت تفکیک مکانی این ماهوارهها بسیار بالاست و در مقیاس ۵ و ۱۰ متر تعریف شده است؛ به این معنا که امکان پایش دقیق و نقطهبهنقطه سطح زمین فراهم میشود و میتوان جزئیات تغییرات رخداده در عرصههای طبیعی و کشاورزی را با دقت بالا رصد کرد.
وی در ادامه با اشاره به نقش این فناوری در مدیریت بحران گفت: در زمان وقوع بحرانهایی مانند سیل، خشکسالی، آتشسوزی جنگلها یا سایر حوادث طبیعی، تصاویر و دادههای ماهوارهای میتوانند در کوتاهترین زمان ممکن و در سطحی وسیع، اطلاعات دقیق از منطقه آسیبدیده را در اختیار مدیران قرار دهند و به تصمیمگیری سریعتر و مؤثرتر کمک کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان کاربردهای گسترده این دادهها در بخش کشاورزی اظهار کرد: یکی از مهمترین کاربردهای تصاویر ماهوارهای، پیشبینی عملکرد محصولات کشاورزی و تخمین میزان برداشت محصول پیش از فصل برداشت است.
شکریان ادامه داد: این اطلاعات میتواند به برنامهریزی دقیقتر در حوزه بازار، ذخیرهسازی و صادرات محصولات کشاورزی کمک کرده و در نهایت موجب کاهش ریسکهای اقتصادی برای کشاورزان شود.
وی بیان کرد: علاوه بر این، دادههای ماهوارهای نقش مهمی در پایش سلامت مزارع و تشخیص بهموقع آفات و تنشهای گیاهی دارند و هرگونه تغییر غیرعادی در پوشش گیاهی، از طریق تحلیل تصاویر ماهوارهای بهسرعت قابل شناسایی است و این موضوع امکان مداخله بهموقع و کاهش خسارات را فراهم میکند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری خاطرنشان کرد: بهرهگیری هدفمند از دادههای ماهوارهای در کنار دانش بومی و تخصصی میتواند تحولی جدی در مدیریت منابع طبیعی، کشاورزی پایدار و حفاظت از محیطزیست ایجاد کند و نقش مهمی در ارتقای بهرهوری و تابآوری کشور در برابر چالشهای آینده داشته باشد.
شکریان گفت: جوانان دانشمند و غیرتمند ایرانی امروز در خط مقدم پیشرفت علمی کشور ایستادهاند و با تکیه بر دانش روز دنیا، در حال طراحی و ساخت ماهوارههایی هستند که نام ایران را در مدار علم و فناوری تثبیت کرده است.
وی اظهار کرد: این جوانان با وجود محدودیتها و فشارهای خارجی، نشان دادهاند که اراده، تخصص و باور به توان داخلی میتواند هر مانعی را از مسیر پیشرفت کنار بزند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به اینکه ساخت ماهواره، تنها یک پروژه فناورانه نیست بلکه نماد خودباوری نسلی است که علم را ابزار عزت و اقتدار ملی میداند، تصریح کرد: جوانان ایرانی با بهرهگیری از فناوریهای نوین، از هوش مصنوعی و پردازش داده گرفته تا سامانههای پیشرفته تصویربرداری و مخابرات فضایی، توانستهاند ماهوارههایی طراحی کنند که در حوزههایی چون کشاورزی، مدیریت منابع آب، پایش محیطزیست و مدیریت بحران نقشآفرینی میکند.
شکریان خاطرنشان کرد: این دستاوردها ثابت کرده است که دانش ایرانی، همسطح دانش روز جهان حرکت میکند و حتی در شرایط تحریم نیز متوقف نمیشود.
وی با اعلام اینکه غیرت علمی این جوانان، پشتوانهای مطمئن برای آینده کشور است؛ آیندهای که در آن ایران نه مصرفکننده فناوری، بلکه تولیدکننده و اثرگذار در معادلات علمی جهان خواهد بود، گفت: این مسیر روشن، حاصل ایمان به علم، تلاش شبانهروزی و روحیه مسئولیتپذیر نسل جوانی است که پیشرفت ایران را مأموریت خود میداند.
پرتاب موفق ماهوارههای ایرانی؛ یکی از مهمترین اتفاقات علمی کشور
محمدحسین ذکریاپور در گفتگویی با اشاره به پرتاب موفق ماهوارههای ایرانی در هفتم دیماه، این رویداد را یکی از مهمترین اتفاقات علمی کشور در سال جاری دانست و گفت: در این مأموریت، ماهوارههایی با عناوین «طلوع ایران ۳»، «ظفر ۲» و «کوثر ایران ۱» با موفقیت در مدار قرار گرفتند؛ اتفاقی که نشاندهنده ورود صنعت فضایی ایران به مرحلهای جدید از بلوغ و شتاب علمی است.
وی با بیان اینکه در ۲۰ سال گذشته تعداد محدودی پرتاب ماهوارهای انجام شده، افزود: مقایسه آمار پرتابها در دو سال اخیر با کل عملکرد دو دهه گذشته نشان میدهد که کشور بهوضوح وارد فاز رشد سریع و هدفمند در حوزه فضایی شده است. هماکنون نیز چند ماهواره دیگر در مراحل مختلف طراحی و ساخت قرار دارند و پیشبینی میشود تا پایان سال، حداقل دو ماهواره جدید دیگر نیز به فضا پرتاب شود.
این مخترع ایرانی درباره کاربردهای ماهوارههای پرتابشده توضیح داد: ماهوارهها عمدتاً با مأموریت تصویربرداری و سنجش از دور طراحی شدهاند و در مدار نزدیک زمین، در ارتفاع حدود ۵۰۰ کیلومتری قرار دارند. دادههای حاصل از این ماهوارهها میتواند در حوزههایی مانند مدیریت منابع طبیعی، پایش محیطزیست، برنامهریزی سرزمینی، کشاورزی هوشمند و مدیریت بحران نقش کلیدی ایفا کند.
وی در ادامه، ماهواره «کوثر» را یکی از ماهوارههای راهبردی کشور دانست و افزود: این ماهواره با تمرکز بر جمعآوری دادههای عملیاتی، در حوزههایی مانند کشاورزی دقیق، اینترنت اشیا، پایش زیرساختها و سامانههای دادهمحور فعالیت میکند و میتواند نقش مهمی در توسعه خدمات هوشمند و اقتصاد دیجیتال ایفا کند.
این نخبه مازندرانی که دارنده دان ۵ کاراته و مدال طلای جهانی اختراعات است، با تأکید بر نقش نخبگان جوان در آینده کشور گفت: پیشرفتهای علمی اخیر نشان میدهد که با اعتماد به نیروی انسانی متخصص و حمایت هدفمند از نخبگان، میتوان مسیر اقتدار علمی و فناورانه ایران را با قدرت ادامه داد.
ذکریاپور در پایان تصریح کرد: آنچه امروز در حوزه فضایی و فناوری شاهد آن هستیم، صرفاً یک دستاورد فنی نیست، بلکه پیام روشنی از توانمندی، خودباوری و آیندهسازی ایران برای جهان دارد. ترکیب دانش، تلاش و روحیه ملی میتواند ایران را به یکی از بازیگران اثرگذار علمی در منطقه و جهان تبدیل کند.
شتابگیری دستاوردهای علمی و فناوری کشور بهویژه در حوزه فضایی، نشاندهنده ورود ایران به مرحلهای نوین از اقتدار علمی و خوداتکایی فناورانه است. بهرهگیری هدفمند از توان نخبگان، پیوند مؤثر دانشگاه و صنعت و تمرکز بر کاربردهای راهبردی ماهوارهها در کشاورزی، محیطزیست و مدیریت بحران، افقی روشن برای توسعه پایدار کشور ترسیم میکند. بیتردید تداوم حمایت از نخبگان جوان و سرمایهگذاری هوشمند در علم و فناوری، ایران را به جایگاهی اثرگذار در معادلات علمی منطقه و جهان خواهد رساند.
انتهای خبر/
