به گزارش پیک نکا، محوطۀ باستانی تپه ولیکی در دشت نکا در ۱.۵ کیلومتری شمال روستای شهاب الدین و ۸ کیلومتری شمال شهرستان نکا و ۱۴.۵ کیلومتری جنوب دریای مازندران قرار گرفته است. تپه ولیکی به علت فعالیت های شدید کشاورزی و باغداری در معرض نابودی کامل است، لذا به منظور نجات این محوطه برنامه تعیین عرصه و حریم آن از تیر ماه ۱۴۰۰ به سرپرستی حسین نعمتی، کارشناس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران آغاز و تا ۱۵ شهریور ادامه داشت.
در این پروژه ۱۹ گمانه در قسمتهای مختلف محوطه به منظور تعیین عرصه و حریم آن ایجاد و آثار متنوعی از جمله ابزارهای سنگی و سفال دوره های مختلف از آن یافت شد. این محوطه معرف دورههای اسلامی تا نوسنگی با سفال است اما استقرار مهم و اصلی آن دوره نوسنگی با سفال را در بر می گیرد.
مطالعه یافته های فرهنگی در این محوطه، بخصوص سفال ها نشان دهنده برهم کنش های فرهنگی منطقه ای و فرامنطقه ای است. سفال های نوسنگی محوطه تپه ولیکی قابل مقایسه با سفال های غار هوتو و کمربند (که اکنون در موزه پنسیلوانیا نگهداری می‌شوند و به سفال پوک خزری یا Caspian Software نیز معروف هستند)، سفال های نوع جیتونی-سنگ چخماق شرقی (مانند پوکردوال در دشت گرگان، سنگ چخماق شرقی در سمنان و جیتون در ترکمنستان) و گونه ای سفال بومی که در کاوش تابستان ۱۳۹۹ محوطه توق تپه، به سرپرستی رحمت عباس نژاد سرستی، یافت شده، هستند.
این تقسیم بندی را می توان بر اساس نقوش روی سفال ها مشاهده کرد. گونه بومی سفال ها دارای نقوش نردبانی و شطرنجی به رنگ های قرمز تا قهوه ای به روی لعاب کرمی تا قرمز رنگ و بر روی لبه هستند که پیش از این در کاوش محوطه توق تپه نیز مشاهده شده اند؛ سفال های نوع جیتونی-سنگ چخماق شرقی دارای نقوش خطوط موازی بصورت مورب، عمودی و افقی به رنگ قرمز تا قهوه ای روی زمینه کرمی تا قرمز هستند. سفال های محوطه ولیکی در ساخت نشان دهنده یک روند تکاملی هستند؛ بطوریکه از سفال های با کیفیت پایین و با شاموت گیاهی بسیار درشت و پخت ناقص تا سفال های کیفیت بالا، پخت تقریباً کامل، شاموت گیاهی بسیار ریز مخلوط با مواد معدنی را می توان مشاهده کرد. همچنین در این محوطه قطعات اندکی از سفال های قرمز منقوش مربوط به دوره مس سنگی انتقالی، موسوم به نوع چشمه علی نیز یافت شده که اکثراً دارای نقوش هندسی در هر دو سطح درون و بیرون سفال ها هستند. بررسی عکسهای ماهواره ۱۵ سال اخیر نشان دهنده روند تخریبی محوطه و تغییرات کاربری مکرر سطح محوطه را نشان می دهد و بر همین اساس در بین محوطه های بیشمار باستانی بخصوص دوره نوسنگی تعیین عرصه و حریم این محوطه در فصل اول و کاوش میدانی در فصول آینده ضروری به نظر می رسد. امید است با کاوش افقی و گمانه های لایه نگاری در تپه ولیکی روند تطور این محوطه در دوران نوسنگی، مسئله معیشت و حضور گونه های اهلی (که تاکنون داده قابل اطمینانی از آن یافت نشده)، سطح تخصص پذیری در ساخت محصولاتی چون سفال و ابزارهای سنگی و روابط و پیچیدگی اجتماعی در این دوره تا حدودی مطالعه و مشخص شود.خبر
مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این مطلب، صرفاً جهت گردآوری، بررسی و انتشار اخبار، مطالب، رویکردها و دیدگاه‌های سایر رسانه‌ها منتشر شده و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید پایگاه خبری پیک نکا نیست، لذا ممکن است بخشی از اطلاعات موجود در این مطلب درست نباشد. لطفا در صورت مشاهده هر گونه ایراد مشکل را گزارش کنید.
