به گزارش پیک نکا به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ قیمت دلار در داخل کشور هر روز بالا می رود به طوریکه هم اکنون در کانال ۲۳ هزار تومان است و با این روند به زودی وارد کانال ۲۴ هزار تومان هم خواهد شد. مسئولان بانک مرکزی برای کنترل نرخ دلار دست به دامان صادرکنندگان شده اند و گفته اند صادرکنندگان نباید ارز خود را در خارج از کشور نگه دارند که در غیر این‌صورت با قوه قضائیه روبه رو خواهند شد.کارشناسان بین المللی اقتصادی زمانی که تحریم ها از سوی آمریکا اعمال شد گفتند ممکن است تحریم نفتی ایران نتیجه نداشته باشد اما تحریم‌های بانکی شرایط اقتصادی ایران را برهم خواهد زد.
جدای از فعالیت های صادراتی بخش خصوصی بخش قابل توجهی از پول فروش نفت ایران در خارج از کشور بلوکه شده هرچند که هم اکنون صادرات نفت خام ایران به کمترین میزان خود در بعد از انقلاب رسیده است اما الان نگرانی عدم صادرات نفت خام ایران نیست بلکه موضوع عدم بازگشت پول نفت است.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی می‌گوید روابط تجاری دو کشور با تشدید تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده در یک سال گذشته بسیار کاهش یافته و به صفر نزدیک شده است.
حسین تنهایی با انتقاد از آنچه کارشکنی و عدم همکاری کره جنوبی به خصوص در زمینه آزادسازی پول‌ها و دارایی‌های ایران خوانده گفته دست‌کم یک سال و نیم است که این پول‌ها مسدود شده‌اند.
خبرگزاری های داخلی از قول حسین تنهایی نوشتند: «با ایجاد شرایط بغرنج اقتصادی پس از شیوع ویروس کرونا و مشکلات متعدد برای کشورمان، از کره جنوبی خواسته شد تا دست‌کم ۵۰ میلیون دلار برای تهیه غذا و دارو در این بحران، به ایران بدهد اما این کشور سر باز زد.»این فعال اقتصادی میزان دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی را بین شش و نیم تا ۹ میلیارد دلار عنوان کرد.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران به تازگی در گفت‌وگو با خبرگزاری بلومبرگ با گلایه از عدم همکاری بانک‌های کره جنوبی گفته است این رفتار حتی مانع استفاده از درآمدهای ایران برای خرید دارو و مواد غذایی که مشمول تحریم نیستند شده است.
همتی به بلومبرگ گفته بود اگر بانک‌های کره‌ای به توافقات بین‌المللی خود با ایران پایبند نباشند، ایران این حق را دارد که تحت قوانین بین‌المللی به اقدامات قانونی دست بزند.
حجم واردات نفت کره جنوبی از ایران
کره‌جنوبی از مشتریان ثابت نفت ایران بود، حتی پس از اعمال تحریم های آمریکا در مرداد ۹۷، کره‌ای‌ها به همراه ۷ کشور دیگر، از معافیت ۱۸۰ روزه برخوردار شدند و از سوی ارباب آمریکایی‌شان مجاز شدند که تا اردیبهشت ۹۸ از ایران نفت بخرند.
کره‌جنوبی در آن مقطع، روزانه حدود ۳۵۰ هزار بشکه نفت و میعانات گازی از ایران می‌خرید و همزمان در حال پیدا کردن فروشنده جدید و جایگزینی آن با ایران بود. فروشنده‌ای که کسی نبود جز آمریکا و امروز واشنگتن به یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت شل به کره جنوبی تبدیل شده است.
پس از آبان ۹۷ که تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه نظام بانکی و صادرات نفت ما برقرار شد، کره‌ای‌ها به بهانه تحریم آمریکا از پرداخت پول نفتی که از ایران خریداری کرده‌اند اجتناب کردند؛ این امر در شرایطی بود که سئول تا اردیبهشت ۹۸ از ایران نفت می‌خرید.
اقداماتی که برای بازگرداندن پول نفت میتوان انجام داد؛ اعتماد به بخش خصوصی
ابراهیم متقیان، کارشناس اقتصادی در گفت وگو با شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ با اشاره به روش های بازگرداندن پول نفت صادراتی ایران در شرایط تحریم گفته است: در دوران تحریم های اول ایران راهکارهایی را برای بازگرداندن پول نفت ایجاد کرده بود که از جمله آنها بازگرداندن توسط یکسری از صرافی های مورد اطمینان بانک مرکزی که این کار توسط بخش خصوصی انجام می شد امابه محض آنکه دولت تغییر کرد و موضوع برجام پیش آمد برخی از مسئولان دولتی اقدام نابخردانه ای کردند و اسامی صرافی‌هایی که از طریق انها این وجوه بازمی گشت منتشر و براین اساس انها مورد تحریم قرار گرفتند.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی برای بازگرداندن وجوه نفت صادراتی دو راه کار فوری وجود دارد اول اینکه دوباره به بخش خصوصی اعتماد کنیم و اجازه دهیم تا انها این وجوه را در غالب چمدان و یا حواله های ارزی از مقاصد تعیین شده با خود به کشورهایی که میتوان با انها مبادلات مالی را انجام داد بیاورند که به نظر می رسد در شرایط فعلی دولت زیر بار این موضوع نخواهد رفت زیرا عملا دولت فعلی دولت ریسک پذیری نیست.
متقیان تصریح کرد: اما راه کار دیگر تهاتر است که میتوان پول فروش نفت به کره را در غالب کالاهای اساسی از کشورهای هدف وارد کرد، حال این کالاها یا در داخل کشور مورد استفاده قرار خواهند گرفت یا می توان آن را صادر کرد و به کشورهای دیگر فرستاد و ازان منفعت به دست آورد.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: راه کار دیگری که میتوان وجوه را به داخل کشور بازگرداند موضوع فاینانس است به طوریکه این کشورها به جای آنکه پول به ایران پرداخت کننده بیایند و پروژه‌های عمرانی و توسعه ای را انجام دهند؛ مانند فاینانس چین که سال‌های گذشته این کشور به دلیل انکه نمی‌توانست به ایران پول دهد می‌امد و برای ایران سرمایه گذاری می کرد و کارهای توسعه ای را انجام می داد.
وی خاطرنشان کرد: هم اکنون ایران از کشورهایی مانند هند و کره جنوبی طلب‌هایی دارد که می‌توانند به جای پرداخت پول به ایران بیایند برای ایران در پروژه‌های عمرانی سرمایه گذاری کنند که لازم است تاکید شود به جای پول نفت نباید کالاهای مصرفی از این کشورها وارد کرد مثلا نباید به دنبال واردات تلویزیون از کره جنوبی به جای پول نفت باشیم بلکه این کشور باید در صنعت خودروسازی، صنعت نفت و گاز و صنایع مادر سرمایه‌گذاری کند.
وی همچنین تاکید کرد شرکت‌های خصوصی پتروشیمی که هم اکنون در حال صادرات کالا به کشورهای مختلف هستند نیز می توانند در بازگرداندن پول نفت کمک کنند اما مشخص نیست چرا دولت به بخش خصوصی اطمینان ندارد در صورتیکه همین شرکت ها بودند که در دوران تحریم نخست ارز به داخل کشور می اوردند به همین دلیل به نظر می‌رسد دولت باید دوباره به این شرکت ها اطمینان کند و دست آنها را باز گذارد.
مبادلات دوجانبه پولی
یکی دیگر از اقداماتی که می توان برای دسترسی به پول های بلوکه شده به کار برد پیمانهای دو جانبه است که مسئولان پولی و بانکی کشورها می توانند بایکدیگر منعقد کنند و به جای استفاده از ارز دلار از ارز دیگری برای تبادلات تجاری خود بهره گیرند در حال حاضر یوآن در حال تبدیل شدن به یک ارز پر قدرت در مقابل دلار است که این ارز در مبادلات بین روسیه و چین نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
از طرف دیگر می بینیم برخی از کشورهای منطقه مانند روسیه، ترکیه ارز دلار را نیز از چرخه مبالادت خود خارج کرده اند و به ارزهای دیگر حتی پول های ملی روی آورده اند. بنابرانی ایران نیز می تواند از این راهبرد استفاده کرده و اقدام به بازگردان پول های بلوکه شده در دیگر کشور ها کند اما راه کار دیگر که میتواند در این زمینه به کار بست تسویه بدهی ایران با پول های بلوکه شده در دیگر کشورها است.
آرمان مولایی، یک کارشناس اقتصادی و حوزه انرژی معتقد است راهکارهایی برای بازگشت دارایی های کشور وجود دارد که تنها کافی است این راه ها پیگیری شود.
وی در گفتگو با خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا با اشاره به اینکه یکی از سیاست هایی که بانک مرکزی و رئیس کل باید در دوران تحریم در دستور کار قرار دهد که متاسفانه از آن غافل است گفت: مبادلات پولی و مالی باید از ارز دلار خارج شود به طوریکه ایران با هرکشوری که داد و ستد مالی دارد باید به سمت مبادلات با ارزهای همان کشور یا ارز دیگری که مورد توافق یکی دیگر است مانند یورو روی آورد.
این کارشناس اقتصاد انرژی خاطرنشان کرد: این توافقات مالی و پولی موجب می شود تا اولا ارزش پول ملی نسبت به دلار تقویت شود و در ثانی تحریم‌ها بانکی که موجب شده است تا دلار بین ایران و کشورهای متقاضی نفت جابه جا نشود کار کرد خود را از دست بدهند.
مولایی تصریح کرد: به عنوان مثال ایران با کشور هند تبادلات تجاری دارد که می تواند به جای دریافت دلار از این کشور روپیه دریافت کند و یا اگر دو طرف در خصوص ارز یورو به توافق برسند می توانند یورو دریافت کنند و یا در مورد کره جنوبی نیز همین گونه است می توان با ارزهای دیگر این تبادلات انجام شود.
وی ادامه داد: در زمانی که نفت و بانک ایران تحریم شد کمترین توافقات مالی بین ایران و دیگر کشورها منعقد شد که این مسئله نشان دهنده ضعف مدیریت رئیس کل بانک مرکزی است.
این کارشناس اقتصادی در ادامه توضیح داد: به عنوان مثال دو کشور چین و روسیه که به عنوان ابرقدرت محسوب می‌شوند می‌بینیم در مبادلات تجاری خود دلار را خارج کرده و با ارزهای داخلی اقدام به صادرات و واردات می کنند که ایران نیز باید به این سمت حرکت کند و با کشورهایی مانند روسیه، چین، ترکیه، عراق و حتی هند که بیشترین مبادلات را دارد ارزهای داخلی را جایگزین دلار کند که در این صورت دیگر مشکل نقل و انتقالات ارزی وجود نخواهد داشت و این مشکل برطرف خواهد شد.
وی ادامه داد: بانک مرکزی چین سال گذشته اعلام کرد یوآن به‌تدریج درحال تبدیل‌شدن به یک ارز بین‌المللی کامل است؛ در سال ۲۰۱۶، از یوآن در بخش‌های مرزی چین برای مبادلات تجاری به‌میزان هزار و ۴۹۰ میلیارد دلار استفاده شده است؛ اتحادیه اروپا ۵۰۰ میلیون یورو از پولهای خود را به‌صورت یوآن مورد مبادلات تجاری قرار می‌دهد. علاوه‌بر این نزدیک به ۳۰۰ هزار شرکت در داخل چین برای بسیاری از مبادلات تجاری خارجی خود از یوآن استفاده می‌کنند بنابراین می توان بخش قابل توجهی از مبادلات خود را با ارز یوآن انجام دهیم.
این گزارش اضافه می‌کند اگر چه شرایط پیش آمده موجب شده است تا حجم مبادلات تجاری بین ایران و کره جنوبی به کمترین میزان خود رسیده است اما هم چنان برخی از تجار ایران که محصولات پتروشیمیایی به این کشور ها صادر می کنند می توانند گزینه‌ای مناسب برای بازگرداندن پولهای بلوکه شده باشند زیرا این افراد در دوران تحریم‌های قبل نیز راه کارهایی برای بازگرداند پولهای حاصل از صادرات محصولات تاری خود داشتند که به نظر می‌رسد در شرایط فعلی نیز می توان از این راه کارها بهره گرفت.
